Δημοκρατία & θεσμοί

Να ξαναβρούμε το νόημα της δημοκρατίας, να συνδέσουμε τη δημοκρατία με τη βιωσιμότητα και τη διέξοδο από την κρίση, να γίνει και η κοινωνία φορέας εξουσίας

Είναι κοινός τόπος ότι η κρίση αποτελεί χρεοκοπία όλου του πολιτικού συστήματος. Η χρεοκοπία δε αφορά μόνο τους εκπροσώπους του και τα κόμματά τους, αλλά και τον τρόπο που λειτουργούν οι θεσμοί. Το αίτημα για πραγματική δημοκρατία, πιο άμεση και πλήρως υπόλογη στους πολίτες, έχει ήδη τεθεί από το αυθόρμητο κίνημα των πολιτών στις πλατείες, και όλα δείχνουν ότι θα μείνει για καιρό στο προσκήνιο.

Μέχρι τώρα το πολιτικό σύστημα έχει χειριστεί την κρίση με γνώμονα τη δική του επιβίωση και όχι τις ανάγκες της κοινωνίας. Ανάπηρη ήταν όμως και η δημοκρατία που είχαμε πριν: Το συγκεντρωτικό κράτος, η παντοδυναμία του πρωθυπουργού, η κομματική νομή της εξουσίας και το έλλειμμα αξιοπιστίας των κομμάτων, οι κοινοβουλευτικές πλειοψηφίες που διασφάλιζαν την ψήφιση οποιουδήποτε νομοσχεδίου, η αίσθηση των πολιτών ότι ελάχιστα επηρεάζουν τις εξελίξεις, συγκροτούσαν ένα ξεπερασμένο πολιτικό σύστημα που είχε ήδη δείξει τα όριά του. Κόμματα και πολιτικοί έχουν κάνει ό,τι μπορούσαν για να χάσουν την εμπιστοσύνη των πολιτών, η διαφθορά έχει γενικευθεί, η συζήτηση εστιάζεται στα πρόσωπα αντί για τις πολιτικές, ενώ η ζημιά από τις μονοκομματικές κυβερνήσεις και τη νομή της εξουσίας είναι πια αδιαμφισβήτητη.

Οι Οικολόγοι Πράσινοι δίνουμε στη διακυβέρνηση μια έννοια ριζικά διαφορετική: για μας διακυβέρνηση σημαίνει τη διαμόρφωση ευρύτερα αποδεκτών στόχων και το συντονισμό για την προώθησή τους. Μια τέτοια αντίληψη απαιτεί ριζικές αλλαγές και καινοτομίες όχι μόνο στις προτεραιότητες και στις πολιτικές, αλλά πρωτίστως στους ίδιους τους πολιτικούς θεσμούς.

Η δικαιολογημένη οργή για τους εκπροσώπους του πολιτικού συστήματος, θέλουμε να γίνει δύναμη κοινωνικής χειραφέτησης, αυτοοργάνωσης και διεύρυνσης της συμμετοχής των πολιτών. Αν δε μεταφραστεί όμως η οργή αυτή σε περισσότερη δημοκρατία, εύκολα μπορεί να εκφυλιστεί σε άνοδο του λαϊκισμού, απαίτηση κρατικής προστασίας για όλους, αναζήτηση αποδιοπομπαίων τράγων, ακόμη και ανάδειξη «ισχυρών ηγετών» με ελάχιστο σεβασμό στους δημοκρατικούς κανόνες.