Στην Ελλάδα του 2012 συνυπάρχουν η πραγματικότητα της πλήρους αποτυχίας του Μνημονίου, με την ανάγκη να προωθηθεί ένα επείγον εναλλακτικό πλαίσιο αλλαγών σε κατευθύνσεις διαφάνειας, κοινωνικής συνοχής, βιώσιμων δημόσιων οικονομικών και βιώσιμου αναπροσανατολισμού της ελληνικής οικονομίας.
Για τους Οικολόγους Πράσινους η αναδιαπραγμάτευση του Μνημονίου σε συνεργασία με αλληλέγγυες πολιτικές δυνάμεις στην Ευρώπη, αποτελεί το πρώτο επείγον βήμα για διέξοδο της χώρας από την κρίση. Την επαναδιαπραγμάτευση δεν τη βλέπουμε μόνο ως σειρά επιμέρους βελτιώσεων, αλλά και ως αγώνα για την αποδόμησή του.
Η επαναδιαπραγμάτευση του Μνημονίου απαιτεί όμως και ένα εναλλακτικό σχέδιο από την πλευρά της Ελλάδας, για τα βασικά προβλήματα της οικονομίας της. Πρώτο βήμα λοιπόν είναι μια βασική συμφωνία σε ευρωπαϊκό επίπεδο που θα δίνει στην ελληνική πλευρά τρίμηνο περιθώριο για να εκπονήσει, με την ευρύτερη δυνατή πολιτική σύγκλιση και σε συνεργασία με το Ευρωκοινοβούλιο, ένα τέτοιο εναλλακτικό σχέδιο πολιτικής. Το σχέδιο αυτό θα πρέπει να καλύπτει όχι μόνο την εξυγίανση των δημόσιων οικονομικών, αλλά και το ισοζύγιο πληρωμών και τον προσανατολισμό της πραγματικής οικονομίας, τη δημιουργία και στήριξη θέσεων εργασίας, τις απαραίτητες θεσμικές αλλαγές, την οικοδόμηση αποδοτικής δημόσιας διοίκησης και αξιοπρεπούς κοινωνικού κράτους. Για όλα αυτά, οι Οικολόγοι Πράσινοι έχουμε ήδη καταθέσει συγκεκριμένες αναλυτικές προτάσεις, στο http://goo.gl/8zTH7Αντίθετα, απορρίπτουμε κινήσεις που θα έθεταν σε κίνδυνο την παραμονή στην ευρωζώνη, θα οδηγούσαν σε αναγκαστική δημοσιονομική προσαρμογή και αναδιανομή πλούτου ακόμη μη πιο βίαιη και από αυτή του Μνημονίου.
Στο διάστημα της διαμόρφωσης του εναλλακτικού σχεδίου, θα πρέπει να παγώσουν όλα όσα δημιουργούν μη αντιστρεπτές καταστάσεις: τα μέτρα του Ιουνίου, οι παρεμβάσεις στους μισθούς, τα τετελεσμένα σε βάρος του περιβάλλοντος.
Βασικά σημεία της επαναδιαπραγμάτευσης θα πρέπει επίσης να εστιάζουν σε ρεαλιστικούς δημοσιονομικούς στόχους, εφικτούς χωρίς πλήγματα στην κοινωνική και περιβαλλοντική βιωσιμότητα, και σε ευρωπαϊκή στήριξη προς την Ελλάδα για να αντιμετωπίσει χρόνιες πληγές της όπως το μαύρο χρήμα και οι υπερεξοπλισμοί. Κρισιμότερο όμως από όλα είναι η στήριξη της πραγματικής οικονομίας: όχι με νέο πάρτυ ευρωπαϊκών πόρων που θα ανατροφοδοτήσουν τα προηγούμενα αδιέξοδα, αλλά με στοχευμένες και φιλόδοξες χρηματοδοτήσεις εστιασμένες σε βιώσιμο αναπροσανατολισμό και Πράσινη Στροφή για την οικονομία, την κοινωνία και το περιβάλλον.
Τα «10 σημεία»
Αναλυτικότερα, στο πλαίσιο της επιδίωξης μιας συνολικής ευρωπαϊκής λύσης για την κρίση στην ευρωζώνη, οι Οικολόγοι Πράσινοι προτείνουμε ως επείγοντα σημεία επαναδιαπραγμάτευσης:
- Πάγωμα μέτρων-κατάθεση εναλλακτικού σχεδίου εξυγίανσης. Τρίμηνο περιθώριο προς τη νέα κυβέρνηση για εναλλακτικό σχέδιο δημοσιονομικής εξυγίανσης με δίκαιη κατανομή των βαρών και χρονοδιαγράμματα που θα επιτρέψουν την επίτευξη των στόχων χωρίς πλήγματα στην κοινωνική και περιβαλλοντική βιωσιμότητα. Θα πρέπει να το συνοδεύει σχέδιο για αντιμετώπιση του προβλήματος στο ισοζύγιο πληρωμών, καθώς και για θεσμική κατοχύρωση πλήρους διαφάνειας στη λειτουργία της ευρύτερης δημόσιας διοίκησης. Στο διάστημα αυτό να παγώσουν τόσο τα μέτρα που έχουν αποφασιστεί για τον Ιούνιο όσο και τα μέτρα που στρέφονται κατά της περιβαλλοντικής βιωσιμότητας (όπως εκποιήσεις συλλογικών αγαθών και περιβαλλοντικά σημαντικών εκτάσεων).
- Μισθοί-θέσεις εργασίας. Πάγωμα των ρυθμίσεων που παρεμβαίνουν νομοθετικά σε μισθούς που έχουν οριστεί από συλλογικές συμβάσεις. Η ελληνική κυβέρνηση να αναλάβει να καταθέσει εντός δυο μηνών σχέδιο για εναλλακτικούς τρόπους στήριξης των θέσεων εργασίας και/ή κλείσιμο της ψαλίδας των μισθών. Παράλληλη προστασία και των συντάξεων.
- Ρεαλιστικοί δημοσιονομικοί στόχοι, που να μην αποτελούν Οδικό Χάρτη εξόδου από την ευρωζώνη. Παράταση του χρόνου επίτευξης των δημοσιονομικών στόχων κατά 2 χρόνια (μέχρι το 2016, αντί του 2014), με προσθήκη ρήτρας ύφεσης/ανάπτυξης. Τα υποχρεωτικά πρωτογενή πλεονάσματα + 4,5% που επιβάλλει η Δανειακή Σύμβαση να αναθεωρηθούν με ανώτατο όριο τον αντίστοιχο μέσο όρο κάθε χρονιάς στην ευρωζώνη. Οι πρωτογενείς δημόσιες δαπάνες να έχουν οροφή τον εκάστοτε μέσο όρο της ευρωζώνης και όχι το 35% που επιβάλλει η Δανειακή Σύμβαση.
- Πακέτο τόνωσης και βιώσιμου αναπροσανατολισμού της πραγματικής οικονομίας ως αντιστάθμισμα στην ύφεση που έχει προκαλέσει το Μνημόνιο. Πρόσθετη ενίσχυση από αδιάθετους ευρωπαϊκούς πόρους, “ομόλογα έργου” και εγγυήσεις, αξιοποίηση του νέου εργαλείου διάχυσης κινδύνου (Risk Sharing Instrument), πρόγραμμα χρηματοδοτήσεων από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων, αποτελεσματική αξιοποίηση των αδιάθετων ακόμα πόρων ύψους 15 δισεκατομμυρίων από το ΕΣΠΑ, των πόρων που αντιστοιχούν στην Ελλάδα από το Αγροτικό Ταμείο, καθώς και από άλλα ευρωπαϊκά προγράμματα. Οι πόροι αυτοί πρέπει να διατεθούν στοχευμένα για την Πράσινη Στροφή (Green New Deal) που θα οδηγεί σε βιώσιμη οικονομία, κοινωνική συνοχή, δημιουργία και στήριξη θέσεων εργασίας, προστασία του περιβάλλοντος.
- Ανάκληση του όρου για απόλυτη προτεραιότητα των δανειστών στα ελληνικά δημόσια έσοδα με κατάργηση του σχετικού Ειδικού Λογαριασμού, ώστε οι ανάγκες οικοδόμησης αποδοτικής δημόσιας διοίκησης και αξιοπρεπούς κοινωνικού κράτους να έχουν ίση τουλάχιστον προτεραιότητα. Παράλληλη αναστολή πληρωμών προς τους δανειστές για έναν τουλάχιστον χρόνο, με στόχο να στραφούν οι οικονομικοί πόροι προς την πραγματική οικονομία αυτό το διάστημα και να αντιμετωπιστεί η βαθιά ύφεση και η εκρηκτική ανεργία
- Αλλαγές στο PSI και την ανακεφαλαιοποίηση. Κάλυψη των απωλειών των ευρωπαϊκών και ελληνικών ασφαλιστικών ταμείων. Επέκταση του PSI ώστε να συμπεριληφθεί τουλάχιστον η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και οι άλλες κεντρικές τράπεζες (μέχρι την τιμή κτήσης των ομολόγων). Η ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών να συνοδεύεται από δημόσιο (όχι όμως κυβερνητικό) έλεγχο των διοικήσεων τους σε όλη τη μεταβατική περίοδο. Στην περίπτωση που θεσπιστούν πανευρωπαϊκές ρυθμίσεις ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών μέσω του EFSF, να ισχύσουν αυτές και για την Ελλάδα, με αντίστοιχη αποδέσμευση και επιστροφή των κεφαλαίων που έχει δανειστεί η χώρα για το σκοπό αυτό.
- Γκρίζες περιουσίες στο εξωτερικό: Ενεργή συμμετοχή της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στην προσπάθεια να δοθούν αναλυτικά στοιχεία από τις ελβετικές κι άλλες τράπεζες για τις καταθέσεις Ελλήνων ώστε να ελεγχθούν γκρίζες περιουσίες από διαφθορά και φοροδιαφυγή αλλά και παράνομη εξαγωγή καταθέσεων που δεν έχουν καταβάλει τους αντίστοιχους φόρους. Να δοθούν επίσης πλήρη στοιχεία για το μαύρο χρήμα που διακινήθηκε από ευρωπαϊκές εταιρίες στην περίπτωση της Ελλάδας. Παράλληλα όμως χρειάζονται ευρωπαϊκές πρωτοβουλίες που να διαλύσουν κάθε αβεβαιότητα για την τελική παραμονή της Ελλάδας στην ευρωζώνη, ώστε να επιστρέψουν το ταχύτερο δυνατόν και οι καταθέσεις που έφυγαν από ανησυχία για κίνδυνο υποτίμησης.
- Ευρωπαϊκές εγγυήσεις συνόρων-πάγωμα εξοπλισμών Διασφάλιση των ελληνικών συνόρων με ευρωπαϊκές εγγυήσεις, ώστε να παγώσουν για 3 χρόνια όλα τα εξοπλιστικά προγράμματα. Για τη συνέχεια, οι αμυντικές δαπάνες της χώρας σε καμιά περίπτωση να μην ξεπερνούν τον μέσο όρο των δαπανών των Ευρωπαϊκών χωρών του ΝΑΤΟ, περιλαμβανομένης και της Τουρκίας. Αν η πολιτική αυτή εφαρμοζόταν την περίοδο 1974-2010, η Ελλάδα θα είχε εξοικονομήσει 108.1 δις.
- Συμβατότητα με τις ευρωπαϊκές πολιτικές. Επανεξέταση όλων των όρων του Μνημονίου, με συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα και διαδικασία που θα εμπλέκει και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, ώστε να προσαρμοστούν στις κατοχυρωμένες ευρωπαϊκές πολιτικές που αφορούν την κοινωνική και περιβαλλοντική βιωσιμότητα: ενδεικτικά αναφέρουμε τις πολιτικές για θέματα απασχόλησης, φτώχειας, κοινωνικού διαλόγου, κατώτατου μισθού, κοινωνικής συνοχής, βιώσιμων – δίκαιων και αειφορικών συντάξεων, αειφορίας και βιωσιμότητας, περιβαλλοντικής και κλιματικής πολιτικής, μεταναστευτικής πολιτικής, επανένταξης κοινωνικά ευάλωτων ομάδων.
- Επανεκτίμηση βιωσιμότητας για το δημόσιο χρέος, ώστε να διαμορφωθεί σε επίπεδα που να μπορούν όντως να εξυπηρετούνται χωρίς εκπτώσεις στην κοινωνική και περιβαλλοντική βιωσιμότητα. Δημιουργία ανεξάρτητης ευρωπαϊκής Επιτροπής Λογιστικού Ελέγχου για να υπάρξουν αναλυτικά στοιχεία για το πώς διαμορφώθηκε διαχρονικά το δημόσιο χρέος και να καθοριστεί το ύψος τυχόν απεχθούς χρέους. Ειδικά για την τελευταία περίοδο, να διερευνηθούν ιδιαίτερα οι εξοπλιστικές παραγγελίες λίγο πριν τη δημιουργία του Μηχανισμού Στήριξης, καθώς και τα υψηλά επιτόκια των πρώτων δανείων του Μηχανισμού.
Η πρωτοβουλία αυτή και η προώθησή της στα θεσμικά όργανα της Ε.Ε., σε συνεργασία με όλους τους Ευρωπαίους Πράσινους, αποτελεί για μας αρχή και όχι τέλος του δρόμου:
- Σε ευρωπαϊκό επίπεδο συνεχίζουμε να επιδιώκουμε αντικατάσταση του Μηχανισμού Στήριξης με ευρωομόλογα και/ή απευθείας δανεισμό των χωρών μελών από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα. Η ευρωζώνη έχει χτιστεί σε σαθρά θεμέλια και χρειάζεται ριζικές αλλαγές. Μια κοινή ευρωπαϊκή οικονομική πολιτική οφείλει να στηρίζεται σε δημοκρατική νομιμοποίηση και να κινείται σε πλαίσιο κοινωνικής δικαιοσύνης.
- Στην Ελλάδα, η αντίθεση στο Μνημόνιο χρειάζεται να συνοδευθεί από ριζικές αλλαγές σε θέματα διαφάνειας και λογοδοσίας, εξυγίανσης των δημόσιων οικονομικών με δίκαιη κατανομή βαρών, αναδιοργάνωσης της δημόσιας διοίκησης, αναπροσανατολισμού της οικονομίας με Πράσινη Στροφή, διεύρυνσης της δημοκρατίας. Αν θέλουμε να τερματίσουμε οριστικά την ομηρεία της χώρας στους δανειστές, χρειαζόμαστε βιώσιμες εναλλακτικές απαντήσεις όχι μόνο για τα δημόσια οικονομικά, αλλά και για την πραγματική οικονομία και το ισοζύγιο πληρωμών.
Οι Οικολόγοι Πράσινοι επιμένουμε στην ανάγκη για πολιτικές που να αντιμετωπίζουν, ταυτόχρονα και ως ενιαίο σύνολο, την οικονομική, κοινωνική και περιβαλλοντική διάσταση της κρίσης.
Ανοίγοντας τα χαρτιά μας, και για την αναδιαπραγμάτευση, καλούμε τις άλλες πολιτικές δυνάμεις να ανοίξουν κι αυτές τα δικά τους χαρτιά, ώστε κάθε πολίτης να ξέρει τι ακριβώς στηρίζει με την ψήφο του.
Στο πλαίσιο αυτό αναλαμβάνουμε και πρωτοβουλία διαλόγου, προς όλα τα κόμματα που μιλούν για επαναδιαπραγμάτευση. Στο πλαίσιο αυτό ετοιμάζουμε το αμέσως επόμενο διάστημα δημόσια εκδήλωση-στρογγυλό τραπέζι με εκπροσώπους των κομμάτων για να καταθέσουμε όλοι δημόσια τις προτάσεις μας και να φανούν τα σημεία συγκλίσεων και αποκλίσεων για πιθανές μετεκλογικές προγραμματικές πλειοψηφίες σε εναλλακτική κατεύθυνση.
