Ομιλία Αντώνη Πετρόπουλου για την Κοινωνική Οικονομία. Εκδήλωση των Οικολόγων Πράσινων στα Βριλήσσια , 25/1/12
Photo by Laura Mary
Ο όρος Κοινωνική Οικονομία καλύπτει ότι δεν κατατάσσεται στην κρατική ή την ιδιωτική οικονομική δραστηριότητα. Περιγράφει καταρχήν έναν οικονομικό τομέα, τον επονομαζόμενο Τρίτο Τομέα, περιέχει συγκεκριμένες επιχειρήσεις με βάση τη νομική τους μορφή και την κοινωφελή τους δράση, αλλά ευρύτερα αποτελεί και μια φιλοσοφία για την ειρηνική μετάβαση σε μια οικολογική και κοινωνικά δίκαιη οικονομία. Η Κοινωνική Οικονομία είναι συνεπώς η γνήσια Πράσινη Οικονομία, η οποία βεβαίως ουδεμία σχέση έχει με την ψευδεπίγραφη “Πράσινη Ανάπτυξη” άλλων κομμάτων.
Οι απαρχές της Κοινωνικής Οικονομίας χάνονται στα βάθη της προϊστορίας, πριν την ανακάλυψη της Γεωργίας και την πρώτη κεφαλαιακή συσσώρευση, όταν ακόμα οι ομάδες και οι νομάδες εικάζεται ότι μοιραζόντουσαν στις σπηλιές τα λίγα που είχαν. Από τότε οι ιδέες και οι πρακτικές δεν εξέλειψαν ποτέ και πουθενά, συνυπήρχαν αφανώς με όλα τα οικονομικά συστήματα και τις καταστάσεις – χαρακτηριστικό παράδειγμα ο συνεταιρισμός στα Αμπελάκια με 6,000 μέλη (1772-1812). Σε φιλοσοφικό επίπεδο, πολλοί παλαιοί και σύγχρονοι στοχαστές έχουν ασχοληθεί με την Κοινωνική Οικονομία, από τον Κροπότκιν και την ανάλυση του για την συμβολή της αλληλοβοήθειας στην ανθρώπινη εξέλιξη, μέχρι την Κοινωνική Οικολογία και τον Κοινοτισμό του Μπούκτσιν, την Αυτονομία και Αυτοδιαχείριση του Καστοριάδη, πρόσφατα την Μουτουαλιστική Οικονομία του Κάρσον, αλλά και την έρευνα της ‘Ελινορ Όστρομ πάνω στα Commons για την οποία κέρδισε το Νόμπελ Οικονομικών το 2009.
Η Κοινωνική Οικονομία παρουσιάζει παγκοσμίως ραγδαία ανάπτυξη την τελευταία δεκαετία. Είναι ενδεικτικό ότι το 2012 έχει ανακηρυχθεί Διεθνές Έτος των Συνεταιρισμών. Η Κοινωνική Οικονομία περιέχει σήμερα μια μεγάλη γκάμα θεσμών, τομέων και μορφών, όπως:
