Κεντρική απάντηση των Οικολόγων Πράσινων στην κρίση, είναι η Πράσινη Στροφή στην οικονομία: ΝΑ ΕΠΕΝΔΥΣΟΥΜΕ ΣΤΗ ΔΙΕΞΟΔΟ ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΡΙΣΗ, απαντώντας ταυτόχρονα στην οικονομική, κοινωνική και περιβαλλοντική διάστασή της:
- Με τόνωση της οικονομίας με εκτεταμένες επενδύσεις για τις υποδομές που απαιτούνται για να πάψει να επιβαρύνει το περιβάλλον.
- Με μετασχηματισμό τομέων όπως η οικοδομή για διατήρηση των θέσεων εργασίας, αλλά και με μαζική δημιουργία νέων θέσεων σε πράσινα επαγγέλματα.
- Με συνολικότερο ανασχεδιασμό και αναπροσανατολισμό της οικονομίας, ώστε να συμφιλιωθεί με το περιβάλλον και να λειτουργήσει ως υποσύστημα του.
- Με αποφασιστική στήριξη της κοινωνικής συνοχής και με καταδίκη κάθε μορφής βίας που υπονομεύει τα ανθρώπινα δικαιώματα: κρατική καταστολή και αστυνομική βαρβαρότητα, βία των συμμοριών και της εγκληματικότητας, πολιτική βία, αλλά και βία στις καθημερινές μας σχέσεις.
Αυτό ακριβώς μας φέρνει σε πλήρη αντίθεση με την πορεία που ακολουθείται σήμερα: φιλοσοφία του Μνημονίου, του Μεσοπρόθεσμου Προγράμματος, αλλά και της πρόσφατης Δανειακής Σύμβασης είναι η κατεδάφιση μεγάλου μέρους της οικονομίας μέσω της ύφεσης, με προσδοκία να γίνει ελκυστική για ξένες επενδύσεις και να διαμορφώσει εξαγωγικό προσανατολισμό.
Τέτοιες κατευθύνσεις έχουν κατά καιρούς επιβληθεί σε δεκάδες χώρες, αφήνοντας παντού βαθιές κοινωνικές και περιβαλλοντικές πληγές ακόμη και στις λίγες περιπτώσεις που φάνηκαν να «λειτουργούν» από οικονομική άποψη. Η ελληνική ιδιομορφία είναι όμως ότι το εγχώριο πολιτικό σύστημα, με την ανοχή και της τρόικας, προσπαθεί να διασώσει κατά το δυνατόν και τις πελατειακές σχέσεις με πρακτικές όπως η νομιμοποίηση των αυθαιρέτων, η διατήρηση της εκτός σχεδίου δόμησης ακόμη και σε προστατευόμενες περιοχές, αλλά και η κάλυψη στη φοροδιαφυγή και τις γκρίζες περιουσίες.
Δύο χρόνια Μνημονίου, έχουν ήδη δώσει καταστροφικά δείγματα γραφής και για το περιβάλλον της χώρας μας, με σοβαρές επιπτώσεις στην οικονομία και στην κοινωνική δικαιοσύνη: ακρωτηριασμός του σιδηροδρόμου, υποβάθμιση της δημόσιας συγκοινωνίας στις πόλεις, παράκαμψη της περιβαλλοντικής νομοθεσίας με το fast track, καθολική νομιμοποίηση των αυθαιρέτων με διαγραφή προστίμων πολλών δις ευρώ, εκτροπή των πόρων του Πράσινου Ταμείου υπέρ των δανειστών, βίαιη αλλαγή χρήσεων σε βάρος του περιβάλλοντος στη δημόσια γη, επικίνδυνοι θεσμοί όπως η πλήρως αδιαφανής «επιφάνεια» που εκχωρεί δημόσια γη για μέχρι 100 χρόνια, εκποίηση φυσικών πόρων όπως το νερό, είναι μερικές μόνο από τις πιο επικίνδυνες όψεις.
Ο αγώνας για οριστικό τέλος σε αυτή την πορεία λεηλασίας των συλλογικών αγαθών και υποβάθμισης του περιβάλλοντος, αποτελεί μια από τις πρώτες μας προτεραιότητες. Αν αποδεχθούμε να είναι το περιβάλλον το πρώτο θύμα, παραγνωρίζουμε ότι:
- Σε καιρούς λιτότητας, η υποβάθμιση των συλλογικών αγαθών μας κάνει δύο φορές φτωχούς.
- Οι πληγές στο περιβάλλον θα διαιωνίζουν την κρίση, ακόμη κι αν κάποια στιγμή το χειρότερο για την οικονομία περάσει, ακόμη κι αν οι συσχετισμοί στην κοινωνία άλλαζαν και ακολουθούνταν πολιτικές κοινωνικής δικαιοσύνης.
- Η καταστροφή πολύτιμων φυσικών πόρων στο όνομα της σωτηρίας της οικονομίας, υπονομεύει τελικά και την ίδια την οικονομία.
Ακόμη πιο επικίνδυνα, όμως, είναι αυτά που οι δανειστές και το πολιτικό κατεστημένο προβάλλουν ως λύσεις για ανάκαμψη της οικονομίας. Κεντρική θέση έχουν εδώ τρεις εξαιρετικά αμφιλεγόμενοι τομείς:
- Εξορύξεις πρώτων υλών, κατά κανόνα με μεγάλο περιβαλλοντικό κόστος.
- Αυτάρκη (“all inclusive”) τουριστικά συγκροτήματα φαραωνικών διαστάσεων, με ληστρική χρήση φυσικών πόρων, όπως το νερό, και με πλήρη αποκοπή από τις τοπικές οικονομίες.
- Νέο κύμα τσιμέντου και φούσκας ακινήτων, όπως με τα σχέδια για 700.000 τουριστικές κατοικίες, την ασφυκτική οικοδόμηση ελεύθερων χώρων όπως το Ελληνικό και το νέο Γενικό Οικοδομικό Κανονισμό που αυξάνει τους συντελεστές και ευνοεί τα μεγάλα κτίρια.
Τέτοιες επενδύσεις καταστρέφουν συχνά περισσότερες θέσεις εργασίας από όσες δημιουργούν, και κλείνουν δρόμους που θα μπορούσαν να δημιουργήσουν ακόμη περισσότερες. Αν τα σχέδια αυτά προχωρήσουν, η Ελλάδα του 2020 και του 2030 δε θα είναι μόνο μια χώρα με χαμηλούς μισθούς, εκτεταμένους κοινωνικούς αποκλεισμούς, υποβαθμισμένη ποιότητα ζωής, περιορισμένη δημοκρατία και βαθιές ανισότητες πλούτου και ευκαιριών: θα είναι και μια αδιέξοδη, αποικιακή σχεδόν οικονομία ληστρικής εκμετάλλευσης των φυσικών πόρων, χωρίς προοπτικές βιωσιμότητας. Θα μοιάζει έτσι πολύ περισσότερο με τη Λατινική Αμερική της δεκαετίας του 1970, όταν επιβάλλονταν εκεί οι πολιτικές του Δ.Ν.Τ., παρά με την Ευρώπη του 21ου αιώνα.
Για να αποτρέψουμε μια τέτοια εφιαλτική προοπτική, δεν αρκεί να αντιτάξουμε ένα «ισχυρό ΟΧΙ». Κρίσιμο είναι να προωθήσουμε ολοκληρωμένες εναλλακτικές απαντήσεις για όλα τα επίπεδα της κρίσης, ώστε να σταθούμε ως κοινωνία στα πόδια μας και να τερματίσουμε την ομηρεία στους δανειστές.
Απέναντι στην ευρωζώνη, μετά την ψήφιση της Δανειακής Σύμβασης
Η ανάγκη για επείγουσα αλλαγή πορείας της χώρας μας και για αποδέσμευση από την ομηρεία στους δανειστές, συμβαδίζει με την ανάγκη να αντιμετωπιστεί άμεσα η κρίση της ευρωζώνης σε πανευρωπαϊκό επίπεδο. Το κοινό νόμισμα οικοδομήθηκε από την αρχή σε σαθρά θεμέλια και οι λύσεις, ή θα είναι πανευρωπαϊκές, ή δε θα υπάρξουν καθόλου.
Οι Οικολόγοι Πράσινοι επιδιώκουμε την παραμονή της Ελλάδας στην ευρωζώνη. Ενδεχόμενη έξοδος από το ευρώ σήμερα, πέρα από την πολιτική της σημασία και το πλήγμα στον ευρωπαϊκό προσανατολισμό, θα συμπίεζε ακόμη περισσότερο ό,τι απομένει από την αγοραστική δύναμη της μεγάλης πλειοψηφίας των πολιτών και θα έδινε τεράστια οικονομική δύναμη στα γκρίζα συμφέροντα που έχουν βγάλει κεφάλαια και καταθέσεις στο εξωτερικό.
Αυτό είναι και επιπλέον λόγος που τοποθετηθήκαμε κατά της Δανειακής Σύμβασης, καθώς η τελευταία επιβάλλει στη χώρα μας ανέφικτους δημοσιονομικούς στόχους, που θα λειτουργήσουν ως Οδικός Χάρτης για την έξοδό της από την ευρωζώνη. Η επιβολή απόλυτης προτεραιότητας στην εξυπηρέτηση του χρέους, ο ειδικός λογαριασμός που θα διοχετεύει το σύνολο της δανειακής χρηματοδότησης στην εξόφληση των δανειστών, η απαίτηση για διαρκή και υψηλά πρωτογενή πλεονάσματα από μια οικονομία σοβαρά τραυματισμένη, έχουν σχεδιαστεί ως κλοιός που θα κάνει σταδιακά απαγορευτικό το τίμημα της ελληνικής παραμονής στην ευρωζώνη.
Ως πρώτο βήμα οι Οικολόγοι Πράσινοι εστιάζουμε στη διερεύνηση της νομιμότητας δύο βασικών σημείων της Δανειακής Σύμβασης που, σύμφωνα με όλες τις ενδείξεις, παραβιάζουν τις Ευρωπαϊκές Συνθήκες και το Ελληνικό Σύνταγμα:
- Την προτεραιότητα των δανειστών στα εθνικά δημόσια έσοδα, απέναντι στις βασικές υποχρεώσεις του κράτους προς τους πολίτες.
- Τη βίαιη παρέμβαση στον κατώτατο μισθό και τις συλλογικές διαπραγματεύσεις που τον διαμορφώνουν.
Παράλληλα με την επιμονή μας σε ένα διαφορετικό σχέδιο δημοσιονομικής εξυγίανσης, με σεβασμό στην κοινωνική και περιβαλλοντική βιωσιμότητα, εξακολουθούμε να ζητάμε αλλαγή των ρυθμίσεων:
- Για το PSI και το «κούρεμα», με κύριες αιχμές την εξαίρεση των ομολόγων των ασφαλιστικών ταμείων αλλά και των Ελλήνων και Ευρωπαίων μικροαποταμιευτών μέχρι 100.000 ευρώ ανά άτομο, τη συμμετοχή της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, το «κούρεμα» των τόκων των πρώτων δανείων του Μηχανισμού Στήριξης και την πλήρη διαγραφή των «απεχθών» τμημάτων του χρέους με Λογιστικό Έλεγχο.
- Για τις τράπεζες, όπου η διάσωσή τους έχει για την κοινωνία αντίκρισμα μόνο ως διάσωση των χαμηλών κυρίως και μεσαίων καταθέσεων και ως διατήρηση δυνατοτήτων για χρηματοδότηση της πραγματικής οικονομίας. Αν δεν μπορέσουν να αντληθούν κεφάλαια από τους μετόχους ή από ευρωπαϊκούς οργανισμούς και διατεθεί δανεικό δημόσιο χρήμα, το μερίδιο των σημερινών μετόχων να αποτιμηθεί με βάση την αξία κάθε τράπεζας χωρίς την παραμικρή κρατική ενίσχυση. Οι νέες προνομιούχες μετοχές να έχουν πλήρη δικαιώματα ψήφου και για το μεταβατικό διάστημα, ο έλεγχος όμως να είναι δημόσιος (π.χ. μέσω της Τράπεζας της Ελλάδος). και όχι κυβερνητικός ή κομματικός. Διαφωνούμε με την παράδοση της διοίκησης τους εκ νέου στους παλαιούς ιδιοκτήτες τους.
- Για το δανεισμό της χώρας, όπου προτείνουμε την έκδοση ευρωομολόγων αλλά και την απευθείας δανειοδότηση κάθε χώρας μέλους από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα. Σε ευρωπαϊκό επίπεδο θεωρούμε ώριμη την πρόταση να καλυφθεί με ευρωομόλογα το δημόσιο χρέος κάθε χώρας ΤΟΥΛΑΧΙΣΤΟΝ μέχρι 60% του Α.Ε.Π. της, σε συνδυασμό με εκτεταμένη χρήση επενδυτικών ευρωομολόγων για προγράμματα Πράσινης Στροφής.
Η χώρα έχει ανάγκη σήμερα ένα νέο πολιτικό σχέδιο, για να ξεπεράσουμε την ομηρεία στους δανειστές και να επενδύσουμε στη διέξοδο από την κρίση.
Παράλληλα με τα απαραίτητα ΟΧΙ, είναι επείγον να διαμορφωθούν συγκεκριμένοι στόχοι, τόσο για επαναδιαπραγμάτευση της Δανειακής Σύμβασης όσο και για διεκδίκηση εκτεταμένων ευρωπαϊκών χρηματοδοτήσεων για πράσινες επενδύσεις ως αντίβαρο στην ύφεση.
Σε ευρωπαϊκό επίπεδο ζωτικό είναι να αξιοποιήσουμε την αλληλεγγύη δυνάμεων όπως οι Πράσινοι, αλλά και το πρόσφατο ευρωπαϊκό κίνημα συμπαράστασης στην Ελλάδα, για να προωθήσουμε υπερεθνικές πολιτικές και κοινωνικές συμμαχίες. Τέτοιες συμμαχίες μπορούν να συμβάλουν να ανατραπεί ο άξονας Μέρκελ-Σαρκοζύ στις γαλλικές εκλογές του 2012 και τις γερμανικές του 2013. Κρίσιμη είναι και η μάχη για την εικόνα της χώρας μας στην ευρωπαϊκή κοινή γνώμη, μάχη που χρειάζεται να δοθεί με νέους όρους, χωρίς τα βαρίδια της καθολικής αναξιοπιστίας των σημερινών κομμάτων της Βουλής.
