Ανθρωπογενές περιβάλλον

Ο χώρος σαν οικοσύστημα, βιώσιμη διαχείριση της γης και αυτοβιώσιμα οικιστικά σύνολα

 

Κάθε οικολογική οπτική γύρω από τον χαρακτήρα του υλικού ανθρωπογενούς περιβάλλοντος – γεωργική γη, αστικά κέντρα και παρεμβάσεις στο φυσικό περιβάλλον, χρήσεις γης και οικιστικός χώρος – θεμελιώνεται στην παραδοχή του χώρου σαν οικοσύστημα, σαν μοναδική και αναγκαία συνθήκη για την διασφάλιση βιωσιμότητας.

Ο χώρος σαν οικοσύστημα εννοείται σαν σύνολο των σχέσεων μεταξύ ενός φυσικού και ενός κοινωνικο-οικονομικού συστήματος – οργανωμένου σε οικιστικά σύνολα και ανθρωπογενείς παρεμβάσεις – το οποίο αντλεί από το φυσικό σύστημα το συντριπτικό μέρος των πόρων τους οποίους χρειάζεται, στο πλαίσιο του μικρότερου δυνατού οικολογικού αποτυπώματος και της επίτευξης της βέλτιστης δυνατής ποιότητας ζωής, σε ισορροπία με τα επιμέρους οικοσυστήματα που ενδιαφέρει.

Κάθε οικολογική οπτική του υλικού ανθρωπογενούς περιβάλλοντος απαιτεί τη διαχειριστική του προσέγγιση σύμφωνα με μια σειρά αρχών και αξιών, όπως:

  • «Μέτρο» και κατά συνέπεια «οικονομία κλίμακας» ή «οικονομία των ορίων», με την έννοια της ορθολογικής διάκρισης μεταξύ αναγκών και μεθόδων οργάνωσης, έτσι ώστε να εξασφαλίζονται τα δικαιώματα ικανοποίησης των αναγκών όλων με την ελάχιστη δυνατή κατανάλωση πόρων.
  • «Επανεκτίμηση» συστημικών αξιών και αξιών που έχουν περάσει στη λήθη – τοπικότητα έναντι στην παγκοσμιοποίηση, αυτονομία έναντι της ετερονομίας, αξία της σχέσης έναντι της υλικότητας κ.λ.π.
  • «Αναδιοργάνωση», ή επαναπροσδιορισμός οικονομίας, δομών και διαδικασιών, σε σχέση με τις υιοθετούμενες αξίες.
  • «Αναδιανομή» πόρων, σχέσεων και δικαιωμάτων.
  • «Τοπικοποίηση», ή εστίαση δράσεων και δραστηριοτήτων στα πλαίσια της τοπικότητας.
  • «Μείωση» της κατανάλωσης πόρων και δραστηριοτήτων στα πλαίσια μιας στοχευμένης ισορροπίας μεταξύ του φυσικού, του κοινωνικού και του ανθρωπογενούς περιβάλλοντος.
  • «Επανάχρηση» και «επανάκτηση» αντί της συνεχούς επέκτασης ή και συσσώρευσης.
  • «Ανακύκλωση» πόρων και υπολοίπων διεργασιών.