Αναφορικά με τον οικιστικό χώρο – αστικά και μη αστικά οικιστικά σύνολα, οι ΟΙΚΟΛΟΓΟΙ ΠΡΑΣΙΝΟΙ θεωρούν επείγουσα και αναγκαία τη διάρθρωση πολιτικών που στοχεύουν:
Στην προσέγγιση του οικιστικού χώρου σαν συμπαγούς και όχι διάχυτου, για την αποτροπή της ανεξέλεγκτης επέκτασης του και την επιστροφή της φύσης στο εσωτερικό του, μέσω:
- Της «Μηδέν κατανάλωσης εδάφους και μηδέν τσιμεντοποίησης», ή του ορθολογικού περιορισμού της επέκτασης του πολεοδομικού σχεδίου και της συγκρότησης σχεδίων επανάχρησης του κτιριακού δυναμικού των οικιστικών συνόλων.
- Της υιοθέτησης του πολεοδομικού σχεδίου εν είδη «κοινωνικού συμβολαίου» στο πλαίσιο μιας γνήσια συμμετοχικής διαχείρισης της χωρικής οντότητας που ενδιαφέρει.
- Του προσδιορισμού επακριβών ορίων επέκτασης, της βέλτιστης δυνατής σχέσης μεταξύ πυκνότητας κατοίκησης και δικτύου δημοσίων χώρων, του καθορισμού του βέλτιστου δυνατού mix χρήσεων γης στο πλαίσιο του πολεοδομικού σχεδίου, της διάθεσης σημαντικού ποσοστού από τη φορολόγηση ακινήτων στα μεγάλα αστικά κέντρα για την απόκτηση και βελτίωση ελεύθερων χώρων, της θέσπισης κινήτρων και κανονισμών στην κατεύθυνση της συνένωσης ακάλυπτων χώρων με στόχο τη δημιουργία κοινόχρηστων χώρων, του καθορισμού του βέλτιστου δυνατού mix χρήσεων γης στο πλαίσιο του πολεοδομικού σχεδίου και του κατάλληλου ρυθμιστικού της κίνησης, της μετακίνησης και των μεταφορών.
- Την υιοθέτηση ενός ισχυρού πλαισίου διαφάνειας για την τήρηση της πολεοδομικής νομοθεσίας, με υποχρέωση των αρμόδιων υπηρεσιών να ελέγχουν και μη επώνυμες καταγγελίες πολιτών. Τα πρόστιμα οφείλουν να συνοδεύουν πάντα την κατεδάφιση, να είναι αναδρομικά και να αντιστοιχούν τουλάχιστο στο τεκμαρτό εισόδημα από την παράνομη κατασκευή.
Στην οπτική του οικιστικού χώρου σαν αυτό-βιώσιμου, μηδενικών περιβαλλοντικών επιπτώσεων, μέσω της μέγιστης δυνατής μείωσης της ζήτησης πόρων-ενέργειας και των αποβλήτων που παράγει, και με εργαλεία:
- Την κατάρτιση μιας εύρωστης ενεργειακής πολιτικής σε όλα τα επίπεδα της χωρικής οντότητας του οικιστικού χώρου – κτιριακό δυναμικό, δημόσιος φωτισμός, δημόσιοι ανοικτοί χώροι – δρόμοι, πλατείες, ελεύθεροι χώροι κ.λ.π. – σύμφωνα με την αρχή «πρώτα μείωση της ζήτησης και μετά διαφοροποίηση της προσφοράς».
- Σύνταξη «Ειδικού Δημοτικού Ρυθμιστικού για τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας», σε σχέση με το ισχύον νομοθετικό πλαίσιο, με στόχο τον καθορισμό της δυνατότητας εκτεταμένης εφαρμογής ανανεώσιμων πηγών στα όρια του οικιστικού συνόλου.
- Aναβάθμιση του οικολογικού και κατ’επέκταση του ενεργειακού ισοζυγίου του υπάρχοντος κτιριακού δυναμικού – εφαρμογή της ευρωπαϊκής Οδηγίας 2002/91 για την ενεργειακή απόδοση των κτιρίων, ενεργειακή αναβάθμιση του κτιριακού κελύφους, υποστήριξη εφαρμογής προγράμματος για «πράσινα δώματα», υποστήριξη οικολογικών δομικών τεχνολογιών κ.λ.π.
- Εφαρμογή ανανεώσιμων πηγών ενέργειας – φωτοβολταϊκών, μικρο-ανεμογεννητριών κ.λ.π. σε όλο το δημόσιο κτηριακό δυναμικό.
- Δραστική ενεργειακή εξοικονόμηση μέσω της αντικατάστασης όλων των λαμπτήρων των σηματοδοτών και των σημείων δημόσιου φωτισμού της με λαμπτήρες χαμηλής κατανάλωσης ενέργειας, εάν δυνατόν παραγόμενης με χρήση εναλλακτικών πηγών ενέργειας.
- Υποστήριξη της ενεργειακής εξοικονόμησης, σε ιδιωτικό επίπεδο, μέσω της σύνδεσης του ύψους των κοινοτικών και δημοτικών τελών με την ενεργειακή απόδοση των κτιρίων.
- Υιοθέτηση αντικινήτρων για τα ενεργοβόρα μεγάλα ιδιωτικά και δημόσια κτίρια και όσα επιβαρύνουν το κυκλοφοριακό της πόλης.
- Προοδευτική μετατροπή των οχημάτων, ιδιοκτησίας του δημοσίου, από βενζινοκίνητα ή πετρελαιοκίνητα σε κινούμενα με χρήση μεθανίου.
- Προοδευτική υιοθέτηση της κεντρικής τηλεθέρμανσης.
- Την υιοθέτηση φυσικών βιο-υλικών, κατά προτίμηση τοπικής προέλευσης, για κάθε επέμβαση σε κοινόχρηστο, δημόσιο, χώρο.
- Την προοδευτική αποσφράγιση του εδάφους, όπου είναι δυνατόν και την χρήση ψυχρών, υδατοδιαπερατών, βιο-υλικών για την κάλυψη όπου απαιτείται.
- Την υιοθέτηση μιας αποτελεσματικής πολιτικής στο πεδίο της εξοικονόμησης και της άριστης χρήσης των υδάτινων πόρων – εφοδιασμός του δημόσιου και ιδιωτικού κτιριακού δυναμικού με συστήματα συλλογής όμβριων και διπλών δικτύων ύδρευσης και ανακύκλωσης του χρησιμοποιούμενου νερού.
- Την κατάρτιση ενός διατροπικού ρυθμιστικού της κίνησης, της μετακίνησης και των μεταφορών στα όρια του οικιστικού χώρου
- Οργάνωση ad hoc διαδρομών αποκλειστικής κυκλοφορίας συλλογικών, οικολογικών μέσων μεταφοράς, αυτοκίνησης, ποδηλατοδρόμων, πεζοδρόμων και ενός περιφερειακού, διατροπικού, δικτύου σημείων στάθμευσης.
- Πεζοδρόμηση του κέντρου και δημιουργία δικτύου πεζοδρόμων μεταξύ των σημαντικότερων σημείων δημόσιου ενδιαφέροντος.
- Δημιουργία δικτύου κυκλοφορίας ΑΜΕΑ σε όλη την έκταση του οικιστικού χώρου.
- Έμφαση στην αποκλειστική κυκλοφορία δημοτικών, οικολογικών, μέσων μεταφοράς στο κέντρο του οικιστικού χώρου.
- Δημιουργία δικτύου ποδηλατοδρόμων μεταξύ των σημαντικότερων σημείων δημόσιου ενδιαφέροντος και διατροπικών σημείων στάθμευσης ποδηλάτων σε νευραλγικά σημεία τους.
- Υιοθέτηση καινοτόμων εργαλείων μείωσης της αυτοκίνησης, όπως το «car sharing» ή/και το «bike sharing».
- Καθορισμός του οραρίου ανεφοδιασμών σε όλη την έκταση του οικιστικού συνόλου.
- Σύνδεση του ύψους των πάγιων τελών με την κατοχή ιδιωτικού οχήματος.
- Σύσταση υπηρεσίας «mobility management».
- Την «αστική αναδάσωση» μέσω του εργαλείου του «οικολογικού δικτύου» σε αστικό περιβάλλον – «πράσινη υποδομή» – με πολλαπλά οφέλη:
- Σημαντική μείωση των ενεργειακών αναγκών και της ενεργειακής κατανάλωσης του δομημένου περιβάλλοντος.
- Σημαντική μείωση της ηχορύπανσης.
- Ενίσχυση, ή και επάνοδος, της βιοποικιλότητας στον οικιστικό χώρο, μέσω του δικτύου των διαδρόμων όσμωσης με το φυσικό, περι-οικιστικό περιβάλλον.
- Δημιουργία ανανεώσιμης πηγής σημαντικών ποσοτήτων οργανικού υλικού για παραγωγή κομπόστ ή και βιο-αερίου.
- Την κατάρτιση προγράμματος προοδευτικής υιοθέτησης του συστήματος συλλογής των απορριμμάτων «πόρτα-πόρτα», με μότο το «κανένας κάδος απορριμμάτων στον δρόμο» και επακόλουθη παρακράτηση και χρήση των οργανικών, βιοαποδομήσιμων, απορριμμάτων για την παραγωγή κομπόστ ή και βιο-αερίου για κίνηση ή και παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας μέσω μονάδων τοπικής κλίμακας.
Το πρόγραμμα οφείλει να συνοδεύεται από μία σειρά υποστηρικτικών δράσεων, που βαίνουν από τις εκτεταμένες καμπάνιες πληροφόρησης και πριμοδότησης σχετικά με την μείωση των απορριμμάτων και των συσκευασιών, έως την υιοθέτηση της «οικο-ανταλλαγής», την επιβράβευση των «οικο-λαϊκών» και των «οικο-εκδηλώσεων» και την εφαρμογή ενός προγράμματος «Αγορά Τελευταίας Στιγμής» – συλλογή απoύλητων προϊόντων, δίχως εμπορική αξία και διάθεση τους σε Συλλόγους ή Ιδρύματα που συνδράμουν έχοντες ανάγκη.
- Την προοδευτική μετάλλαξη του τοπικού παραγωγικού- καταναλωτικού κύκλου στα πλαίσια των αρχών της «κατανάλωσης εγγύτητας».
- Την αναθέρμανση και ενίσχυση της περι-οικιστικής γεωργίας και την θεσμοθέτηση πρωτοβουλιών, όπως οι «αστικοί κήποι», που ενισχύουν σημαντικά τον θεσμό της «κατανάλωσης εγγύτητας», την συνοχή της τοπικής κοινωνίας, την τοπική οικονομία και την αύξηση της ποιότητας ζωής.
- Την κατάρτιση προγράμματος υιοθέτησης «πράσινων» προμηθειών, ή «βιο-προμηθειών», ή κοινωνικά και περιβαλλοντικά «υπεύθυνων» προμηθειών, σε όλους τους τομείς της δημόσιας διαχείρισης – «Green Public Procurement».
