Η μέχρι τώρα διασφάλιση ότι το πρώτο κόμμα έχει σχεδόν σίγουρη την αυτοδυναμία, έχει οδηγήσει σε ένα πολιτικό σύστημα με επίπλαστη αυτάρκεια, όπου η εξουσία είναι συγκεντρωμένη στον αρχηγό και το στενό του κύκλο. Η απλή αναλογική θα αυξήσει την πίεση στις ηγεσίες, θα ενισχύσει τη δημοκρατική τους λειτουργία και θα περιορίσει τα εσωτερικά πελατειακά συστήματα στα κόμματα εξουσίας. Επιπλέον, η απλή αναλογική είναι το μόνο σύστημα που κατοχυρώνει την ισότητα της ψήφου των πολιτών και αναχαιτίζει την έφοδο των κομματικών στρατών για τον έλεγχο του κρατικού μηχανισμού.
Την καθιέρωσή της χρειάζεται όμως να συνοδεύουν συνολικότερες αλλαγές, ώστε να ξεφύγουμε από τη σημερινή κατάσταση, όπου τα πάντα περιστρέφονται, τυπικά τουλάχιστον, γύρω από τις αποφάσεις του πρωθυπουργού. Κρίσιμο στοιχείο δεν είναι μόνο οι προβλέψεις του εκλογικού νόμου, αλλά και η ανάπτυξη κουλτούρας συνεργασιών σε κοινωνικό και πολιτικό επίπεδο. Σημαντική είναι εδώ η ανάδυση πολιτικών δυνάμεων διατεθειμένων για συνεργασίες σε επιμέρους νομοθετικές προτάσεις ακόμη και όταν βρίσκονται στην αντιπολίτευση.
Διεκδικούμε:
- Αλλαγή εκλογικού νόμου με καθιέρωση απλής αναλογικής.
- Μικρότερες εκλογικές περιφέρειες, διερεύνηση δυνατοτήτων να αντικατασταθεί ο σταυρός προτίμησης με άλλες δημοκρατικές ρυθμίσεις χωρίς να ενισχυθεί η εξουσία των κομματικών μηχανισμών, εσωκομματικές προκριματικές εκλογές ανά περιφέρεια, όπου προβλέπεται λίστα. Κάτι τέτοιο θα οδηγήσει και σε δραστικό περιορισμό του «κόστους εκλογής».
- Διάλογος, με συμμετοχή και των ίδιων των νέων, για τη σκοπιμότητα να δοθεί δικαίωμα ψήφου από τα 16 χρόνια. Εκλογιμότητα από τα 21 χρόνια.
- Ανώτατο όριο δύο συνεχόμενων θητειών, σε όλα τα αιρετά και κυβερνητικά αξιώματα.
- Σταθερή ημερομηνία εκλογών ανά 4ετία. Ενδεχόμενη εμβόλιμη/πρόωρη εκλογή θα αφορά μόνο το εναπομένον υπόλοιπο της αρχικής 4ετίας (με εξαίρεση τις περιπτώσεις όπου απομένουν λιγότεροι από 6 μήνες θητείας), ώστε να αποθαρρύνεται η προκήρυξη πρόωρων εκλογών με πρωτοβουλία της κυβέρνησης, να αποσυνδέεται η δεδηλωμένη από τη διαμόρφωση συγκυριακών κοινοβουλευτικών πλειοψηφιών και να διευκολύνεται η ανεξάρτητη λειτουργία της Βουλής. Σε κάθε περίπτωση, η προκήρυξη πρόωρων εκλογών δε θα πρέπει να αποφασίζεται μόνο από τον πρωθυπουργό.
- Πρόβλεψη να μένουν κενές οι έδρες που αντιστοιχούν στα λευκά ψηφοδέλτια.
- Ασυμβίβαστο για ταυτόχρονη κατοχή θέσεων βουλευτή και υπουργού, με αναστολή της βουλευτικής ιδιότητας κατά τη διάρκεια θητείας βουλευτή σε υπουργική θέση.
- Περαιτέρω όρια στην ταυτόχρονη κατοχή αιρετών θέσεων σε θεσμικά όργανα της κεντρικής εξουσίας και της τοπικής αυτοδιοίκησης.
Στα ΜΜΕ, βασικό θεσμό δημοκρατικής λειτουργίας και ενημέρωσης των πολιτών, χρειάζεται να τερματιστεί άμεσα το σημερινό προσωρινό (επί 20ετία) και ημιπαράνομο καθεστώς λειτουργίας των τηλεοπτικών μέσων. Ζητάμε νέο ρυθμιστικό πλαίσιο για παροχή, ανανέωση ή ανάκληση της άδειας χρήσης του δημόσιου αγαθού των ραδιοσυχνοτήτων, στα πρότυπα των άλλων ευρωπαϊκών χωρών. Κριτήριο οφείλουν να είναι οι συνταγματικές επιταγές για τις προδιαγραφές ενημέρωσης, επιμόρφωσης και ψυχαγωγίας των πολιτών. Οι σημερινές αδειοδοτήσεις να επανεξεταστούν από μηδενική βάση, με διοικητικές και ποινικές κυρώσεις για τους υπευθύνους των μέχρι τώρα παρανομιών.
- Παράλληλα απαιτείται δραστική περικοπή του «κόστους του πολιτικού συστήματος»:
- Μείωση της συνολικής κρατικής επιχορήγησης των κομμάτων τουλάχιστον κατά 50%, σε σχέση με το 2010 (σε 0.05 τοις χιλίοις των εσόδων του κρατικού προϋπολογισμού από το σημερινό 0.102 τοις χιλίοις). Χρηματοδοτούνται όλα τα κόμματα που ξεπερνούν το 1%, αναλογικά με τις ψήφους που έχουν συγκεντρώσει στις τελευταίες βουλευτικές εκλογές. Το ποσό να υπολογίζεται ανά εγγεγραμμένο ψηφοφόρο και η επιχορήγηση προς κάθε κόμμα να εξαρτάται από τον αριθμό των πολιτών που το ψήφισαν. Στον ισολογισμό των κομμάτων δημοσιοποιείται, ως επιπλέον κρατική επιχορήγηση, το κόστος των εργαζομένων τους που μισθοδοτούνται από το Δημόσιο. Αναλογικά ισότιμη μεταχείριση των νέων πολιτικών κομμάτων κατά την προεκλογική περίοδο.
- Λογοδοσία για την χρήση των χρημάτων των φορολογούμενων. Τα κόμματα κάθε χρόνο εκτός από τον ισολογισμό τους να δημοσιοποιούν και απολογισμό δράσεων όπου να αναλύουν και τον τρόπο που δαπανήθηκαν τα χρήματα της κρατικής επιχορήγησης.
- Ρύθμιση των συσσωρευμένων χρεών των κομμάτων χωρίς καμιά διαγραφή. Τα δάνεια των κομμάτων να εξαγοραστούν από το υπ. Οικονομικών και να εξυπηρετούνται με το επιτόκιο που δανείζεται η χώρα, με διάρκεια 20 έτη ενώ οι τοκοχρεωλυτικές δόσεις να παρακρατούνται από την αντίστοιχη κρατική τους επιχορήγηση.
- Μείωση κατά 50% των αποδοχών των βουλευτών σε σχέση με το 2010. Κατάργηση της «αυτοτελούς φορολόγησης» των αποδοχών τους, των πρόσθετων αποδοχών για συμμετοχή σε επιτροπές και για άλλα καθήκοντα που ανήκουν στο έργο τους, και της διάθεσης βουλευτικού αυτοκινήτου. Εξορθολογισμός των υπόλοιπων παροχών. Σύνδεση της βουλευτικής αποζημίωσης με το βασικό μισθό των εργαζομένων.
- Σύνδεση της βουλευτικής αποζημίωσης και με το έργο που αποδίδουν. Το 50% της αποζημίωσης θα συνδέεται αναλογικά με την παρουσία τους στις συνεδριάσεις της ολομέλειας. Το 25% της βουλευτικής αποζημίωσης συνδέεται με την παρουσία των βουλευτών στις επιτροπές που συμμετέχουν και θα μειώνεται αναλογικά με τις απουσίες τους.
- Κατάργηση όλων των πρόσθετων απολαβών όπως βουλευτικών αυτοκινήτων, επιδόματος γραφείου, των πάσης φύσεως ατελειών και των κινητών τηλεφώνων. Για ταξίδια στο εξωτερικό, ημερήσια αποζημίωση με βάση το τιμολόγιο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για κάθε χώρα. Διατηρείται η δωρεάν μετακίνηση με επιφανειακά μέσα (λεωφορεία, τρένα, πλοία) στην εκλογική τους περιφέρεια, καθώς και από και προς την Αθήνα. Κάλυψη κόστους μετακινήσεων με αεροπλάνο μέχρι του ποσού του αντίστοιχου επιφανειακού μέσου για την ίδια διαδρομή. Παρέχονται γραφεία σε κάθε βουλευτή, από τη Βουλή και την περιφερειακή αυτοδιοίκηση όπου εκλέγεται.
- Ενίσχυση της υποστήριξης της δουλειάς των βουλευτών. Κάθε βουλευτής θα μπορεί να προσλαμβάνει βοηθούς της επιλογής του (εκτός από συγγενείς μέχρι 2ου βαθμού) με συνολικό προϋπολογισμό 10.000 ευρώ το μήνα. Σε περίπτωση απόσπασης δημόσιου υπαλλήλου, ο μικτός μισθός του συνυπολογίζεται στο συνολικό ποσό. Συνταξιοδότηση των βουλευτών από τα ασφαλιστικά ταμεία καθενός/καθεμιάς τους, όπου θα κατατίθενται από τη Βουλή και οι ασφαλιστικές τους εισφορές για το διάστημα της θητείας τους. Κατάργηση της χωριστής βουλευτικής σύνταξης.
- Κατάργηση κάθε φορολογικού προνομίου των βουλευτών (σήμερα το 50% είναι αφορολόγητα ως «έξοδα παράστασης», ενώ το υπόλοιπο δεν αθροίζεται με τα υπόλοιπα εισοδήματά τους). Απαιτούμε το σύνολο των εισοδημάτων τους να φορολογείται όπως των υπόλοιπων πολιτών.
- Υπουργική και βουλευτική ασυλία αυστηρά οριοθετημένη στα θέματα καθαρά πολιτικού χαρακτήρα. Μέχρι να αναθεωρηθεί η σχετική συνταγματική διάταξη, δέσμευση όλων των πολιτικών δυνάμεων να μην εμποδίζουν με την ψήφο των βουλευτών τους τη δικαστική διερεύνηση καμιάς ποινικής εκκρεμότητας πολιτικών προσώπων.
- Ρητή συνταγματική κατοχύρωση της υποχρέωσης των κομμάτων για δημοκρατική λειτουργία
- Διαφάνεια στα οικονομικά τους, υποχρέωση τήρησης πλήρων λογιστικών βιβλίων (3ης κατηγορίας), έλεγχος από ορκωτούς λογιστές, δημοσιοποίηση ισολογισμών, ονομαστική αναφορά χρηματοδοτών άνω των 2.000 ευρώ
- Διαφάνεια στις δαπάνες και την περιουσιακή κατάσταση των πολιτικών, με υποχρεωτική ανάρτηση όλων των πρόσφατων και παλιότερων δηλώσεων «πόθεν έσχες» στο διαδίκτυο. Υποχρεωτική αιτιολόγηση των οικονομικών πόρων για την απόκτηση κάθε νέου περιουσιακού στοιχείου.
