Η Ελλάδα δεν είχε ποτέ αναπτύξει ένα ολοκληρωμένο κοινωνικό κράτος και η ελληνική κοινωνία ελάχιστα είχε πιέσει μέχρι τώρα σε μια τέτοια κατεύθυνση. Για πολλούς επαγγελματικούς κλάδους, το κενό αυτό καλυπτόταν με ευνοϊκές ή και προνομιακές θεσμικές ρυθμίσεις, συχνά ασύμβατες με το ευρύτερο δημόσιο συμφέρον, που τώρα μπαίνουν στο στόχαστρο.
Οι Οικολόγοι Πράσινοι θεωρούμε ότι η χώρα χρειάζεται σοβαρές διαρθρωτικές αλλαγές. Βασική τους κατεύθυνση όμως οφείλει να είναι το δημόσιο συμφέρον και η κοινωνική συνοχή, όχι η ευθυγράμμιση με μια αμφισβητήσιμη οικονομική ορθοδοξία.
Χωροταξικό πλαίσιο -απλοποίηση νομοθεσίας
«Περιβαλλοντικά εργαλεία», όπως το δασολόγιο, το κτηματολόγιο και ο χωροταξικός σχεδιασμός, είναι σημαντικά και για την οικονομία. Η ολοκλήρωσή τους δεν προστατεύει μόνο το περιβάλλον, αλλά δίνει και σαφείς κατευθύνσεις για τις επενδύσεις και τις οικονομικές δραστηριότητες. Απλοποιεί έτσι και τις διαδικασίες για την εγκατάσταση νέων επιχειρήσεων, αφού η εικόνα για τις επιτρεπόμενες χρήσεις κάθε περιοχής θα είναι πια δεδομένη και διαφανής.
Οι Οικολόγοι Πράσινοι δίνουμε προτεραιότητα στις ολοκλήρωση των εργαλείων αυτών, θεωρώντας ότι αποτελούν τον αντίποδα της νομοθετημένης αυθαιρεσίας του “fast track”. Γι’ αυτό και επιβάλλεται να ολοκληρωθούν με όρους διαφάνειας και πραγματικής προστασίας του περιβάλλοντος και των συλλογικών αγαθών, και να μην εκτραπούν σε ξέπλυμα καταπατήσεων και αποχαρακτηρισμού δασικής γης, όπως επιχειρείται σε αρκετές περιπτώσεις. .
Δημόσια Διοίκηση
Αυτό που χρειαζόμαστε δεν είναι «μεγαλύτερο» ή «μικρότερο» κράτος, αλλά διοίκηση που να ανταποδίδει στην κοινωνία τις δαπάνες που γίνονται γι’ αυτή, και να καλύπτει τις ανάγκες των πολιτών για υπηρεσίες και υποστήριξη. Το πρόβλημα του δημόσιου τομέα στην Ελλάδα, δεν είναι ο αριθμός των δημόσιων υπαλλήλων (που ως σύνολο βρίσκεται περίπου στα επίπεδα των άλλων ευρωπαϊκών χωρών), αλλά η διάρθρωση, ο προσανατολισμός του και η αποδοτικότητά του. Αν, λοιπόν, η Διοίκηση αναπροσανατολιστεί σε αποτελεσματικές δημόσιες υπηρεσίες και κατευθύνσεις ανταποδοτικές για την κοινωνία και την οικονομία, τότε θα αξιοποιήσει και όλο το σημερινό της δυναμικό. Αν πάλι διατηρήσει τις σημερινές της παθογένειες, θα αδυνατεί να λειτουργήσει στοιχειωδώς όσο και να μειωθούν οι δημόσιοι υπάλληλοι.
Οι Οικολόγοι Πράσινοι θέλουμε υπηρεσιακή ανεξαρτησία της Δημόσιας Διοίκησης, πραγματική προώθηση ηλεκτρονικής διακυβέρνησης, αξιοποίηση του δυναμικού από την Εθνική Σχολή Δημόσιας Διοίκησης και Αυτοδιοίκησης, τακτική αξιολόγηση του έργου κάθε δημόσιας υπηρεσίας, ανασχεδιασμό αρμοδιοτήτων και υπηρεσιών με ανακατανομή ανθρώπινου δυναμικού όπου είναι απαραίτητο, ισχυρούς ελεγκτικούς μηχανισμούς για διαφάνεια και κατοχύρωση των δικαιωμάτων των πολιτών. Επιδιώκουμε εξονυχιστικούς ελέγχους στα «Πόθεν Έσχες», που θα οδηγήσουν εκτός υπηρεσίας τις περιπτώσεις διαφθοράς όλων των βαθμίδων. Είμαστε ανοικτοί σε μεταφορά εμπειρίας και σε συμβουλευτική υποστήριξη από άλλες ευρωπαϊκές χώρες, όχι όμως και σε καθεστώς επιτροπείας. Λύση δεν είναι οι απολύσεις και η εφεδρεία. Στηρίζουμε ενιαίο μισθολόγιο που θα επανορθώνει αδικίες και θα περιορίζει την ψαλίδα υψηλών και χαμηλών μισθών χωρίς λογικές οριζόντιων περικοπών.
Κλειστά επαγγέλματα
Το «άνοιγμα των κλειστών επαγγελμάτων» οφείλει να σχεδιάζεται με βάση το ευρύτερο δημόσιο συμφέρον και τη συμφιλίωση της οικονομίας με το περιβάλλον, όχι με κριτήριο μια αμφίβολης εγκυρότητας και αξίας οικονομική «ορθοδοξία» και τις αφηρημένες αρχές του ανταγωνισμού.
Οι Οικολόγοι Πράσινοι αναγνωρίζουμε την ανάγκη να απαλλαγούν οι εγχώριες αγορές από ρυθμίσεις που εξυπηρετούν συντεχνιακά συμφέροντα σε βάρος του κοινωνικού συνόλου. Θεωρούμε, όμως, τα μέτρα προσχηματικά στο μεγαλύτερο μέρος τους και αμφιβάλουμε εάν οδηγούν σε ποιοτικότερες υπηρεσίες, με χαμηλότερο κόστος για τον πολίτη.
Το άνοιγμα είναι σε θέση να συμβάλει στη βελτίωση της λειτουργίας της ελληνικής οικονομίας, μόνο αν η κατάργηση των ειδικών προνομίων εφαρμοστεί δίχως εξαιρέσεις (πλην των ελάχιστων που εξυπηρετούν επιτακτικούς λόγους δημοσίου συμφέροντος) και δεν υπαχθεί σε λογικές πλήρους απορρύθμισης των αγορών. Απαραίτητη είναι επίσης η αντιμετώπιση των ευρύτατα διαδεδομένων ολιγοπωλιακών δομών, αν δεν θέλουμε το άνοιγμα των κλειστών επαγγελμάτων να αντικαταστήσει παλιά προνόμια με νέα.
Πριν από κάθε ρύθμιση ανά επαγγελματικό χώρο, χρειάζεται ολοκληρωμένη πολιτική για τον αντίστοιχο τομέα: οι ρυθμίσεις για τα φορτηγά οφείλουν να υπηρετούν την ενίσχυση του σιδηροδρόμου και των συνδυασμένων μεταφορών, οι όροι για τα ταξί να είναι συμβατοί με σχεδιασμό για αναβαθμισμένο ρόλο της δημόσιας συγκοινωνίας και με λιγότερη χρήση του ΙΧ, οι κανόνες για τα φαρμακεία με τη στήριξη της υγείας των πολιτών και με τα συμφέροντα των ασφαλιστικών ταμείων.
Ανταγωνιστικότητα -μισθοί -«εσωτερική υποτίμηση»
Απέναντι στις νεοφιλελεύθερες συνταγές, στηρίζουμε μια βιώσιμη πράσινη επιχειρηματικότητα, υπεύθυνη κοινωνικά και περιβαλλοντικά, με επίκεντρο μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις, αλλά και τον κοινωνικό τομέα της οικονομίας.
Η υστέρηση των περισσότερων ελληνικών επιχειρήσεων πρέπει να καλυφθεί κατά προτεραιότητα με βελτιώσεις στην οργάνωση της εργασίας, με αποδοτικότερη χρήση των φυσικών και άλλων παραγωγικών πόρων, αλλά και με επενδύσεις σε καινοτομία και τεχνολογικό εξοπλισμό. Παράλληλα, προωθούμε ευνοϊκότερο οικονομικό περιβάλλον, με αποδοτικότερη δημόσια διοίκηση, μειωμένη φορολογία στην εργασία, φορολογικά κίνητρα στις μικρές κυρίως επιχειρήσεις για θέσεις εργασίας, πολιτικές για μείωση του κόστους στέγασης των επιχειρήσεων, ελάφρυνση του ΦΠΑ στους κλάδους με ένταση εργασίας ή με μεγάλο μερίδιο εγχώριας παραγωγής, ώστε να ενισχυθεί η απασχόληση και η εγχώρια οικονομία.
Το έλλειμμα στο ισοζύγιο πληρωμών θα πρέπει να μειωθεί πρώτα από όλα με την απεξάρτηση από το πετρέλαιο, τη δραστική περικοπή των εισαγόμενων εξοπλισμών που δεν προσφέρουν πια καμιά ασφάλεια στη χώρα μας (εισαγωγές ενέργειας και όπλων αποτελούν αθροιστικά το 90% του σημερινού ελλείμματος), την ενίσχυση της τοπικής διάστασης στην οικονομία, τον αναπροσανατολισμό του τουρισμού σε κατευθύνσεις που καλύπτουν όλο το χρόνο, την καθιέρωση ευνοϊκής φορολογικής πολιτικής για τους κλάδους με μεγάλη εγχώρια συμμετοχή και πολιτικής δημόσιων προμηθειών που θα συνυπολογίζει και το από πόσο μακριά έρχεται κάθε προϊόν.
Οι Οικολόγοι Πράσινοι είμαστε με τον κόσμο της εργασίας: Απορρίπτουμε την υποτίμηση της εργασίας και τη λογική της συμπίεσης των μισθών, θεωρούμε αδιανόητη κάθε «εσωτερική υποτίμηση» που προσπαθεί να συνδυάσει μισθούς Βουλγαρίας με κόστος ζωής σε βασικά προϊόντα υψηλότερο και από αυτό της Γερμανίας. Είμαστε, λοιπόν, αντίθετοι στην απαίτηση της Δανειακής Σύμβασης για «σύγκλιση των μισθών με τις ανταγωνιστικές χώρες», αντιπροτείνοντας μείωση στη φορολογία της εργασίας και αποτελεσματικό κοινωνικό κράτος που θα περιορίζει το κόστος ζωής. Δίνουμε έμφαση στη συμπίεση των τιμών μέσω μεγαλύτερης διαφάνειας στην αγορά, αποτελεσματικής αντιμετώπισης των καρτέλ, αλλά και πολιτικών για συμπίεση των αξιών γης και μείωση του κόστους στέγασης για κατοικίες και επιχειρήσεις. Σημαντικό είναι, επίσης, να αλλάξουν τα πρότυπα κατανάλωσης και να αναπτυχθεί καταναλωτική συνείδηση και αποτελεσματικότερο κίνημα καταναλωτών.
Η περικοπή του κατώτατου μισθού -πολύ περισσότερο η επιπλέον μείωσή του για τους νέους- αποτελεί για μας ακραία επίθεση του πολιτικού συστήματος στις ευάλωτες κοινωνικές ομάδες. Από την πλευρά μας είμαστε διατεθειμένοι να στηρίξουμε και νομικές παρεμβάσεις για την ακύρωσή της, καθώς έρχεται σε ευθεία αντίθεση με το ελληνικό Σύνταγμα και τις Ευρωπαϊκές Συνθήκες. Με το βασικό μισθό έχουμε άλλωστε ζητήσει να συνδεθούν και οι αποδοχές των βουλευτών και των άλλων υψηλόβαθμων δημόσιων λειτουργών, ώστε να έχουν κίνητρα να είναι προσεκτικότεροι σε τέτοια θέματα.
Αδιαπραγμάτευτη είναι, τέλος, για μας η υπεράσπιση της ελευθερίας των συλλογικών συμβάσεων. Μπορούμε να δεχθούμε μόνο θέσπιση ανώτατου ορίου για το άνοιγμα ανάμεσα στο χαμηλότερο και στον ανώτερο μισθό κάθε συλλογικής σύμβασης.
Ιδιωτικοποιήσεις -δημόσια περιουσία
Στα θέματα της ιδιωτικοποίησης της δημόσιας περιουσίας, αναγνωρίζουμε ότι δεν είναι όλες οι περιπτώσεις ίδιες. Χρειάζεται εδώ να χαράξουμε τη διαχωριστική γραμμή, που θα διαφυλάξει όσα αποτελούν πραγματικά συλλογικά αγαθά της κοινωνίας, διαχωρίζοντάς τα από τα υπόλοιπα. Και στα τελευταία, όμως, προαπαιτούμενο είναι επαρκείς διασφαλίσεις για τους εργαζομένους και τους όρους εργασίας τους, που θα πρέπει να είναι ανάλογοι με εκείνους των άλλων ευρωπαϊκών χωρών για τους ίδιους τομείς.
Η εξωπραγματική πάντως εκτίμηση για 50 δις ευρώ έσοδα από ιδιωτικοποιήσεις και η επιμονή να προχωρήσουν αυτές άμεσα, και μάλιστα σε συγκυρία που ευνοεί μόνο τους υποψήφιους αγοραστές που επιδιώκουν χαμηλές τιμές, κινδυνεύει να αποδειχθεί θηλιά στο λαιμό της χώρας μας. Ιδιαίτερα επικίνδυνη είναι η σύνδεση των εσόδων από ιδιωτικοποιήσεις με τους δεσμευτικούς δημοσιονομικούς στόχους που μας έχουν επιβληθεί.
Ζητήματα προτεραιότητας για τη χάραξη των απαραίτητων «κόκκινων γραμμών», αποτελούν για μας ιδίως:
- Κάθε παραχώρηση δημόσιας γης που οδηγεί σε οικοδόμηση άκτιστων χώρων στις πόλεις με έλλειμμα πρασίνου, ή σε αλλαγή χρήσεων σε βάρος του περιβάλλοντος.
- Η ιδιωτικοποίηση φυσικών πόρων, και ιδιαίτερα του νερού.
- Η εκχώρηση του ελέγχου σε δίκτυα κοινής ωφέλειας, όπως του ΟΤΕ ή της ΔΕΗ, που χρησιμοποιούνται από όλους τους ανταγωνιστές.
- Η δημιουργία καταστάσεων όπου οι αγοραστές δημόσιων επιχειρήσεων θα χαράζουν οι ίδιοι πολιτικές για τον αντίστοιχο τομέα, υποκαθιστώντας τους δημοκρατικούς θεσμούς ή δημιουργώντας ιδιωτικά μονοπώλια στη θέση αντίστοιχων δημόσιων.
- Οι αδιαφανείς διαδικασίες και η πρόσκαιρη ή οριστική διάθεση στοιχείων δημόσιας περιουσίας σε τιμές πολύ χαμηλότερες από την αξία που είχαν πριν τη κρίση.
