Οι ΟΙΚΟΛΟΓΟΙ ΠΡΑΣΙΝΟΙ είναι υπέρ ενός Δημόσιου και Δημοκρατικού Πανεπιστήμιου, που θα προσφέρει δωρεάν υψηλής ποιότητας εκπαίδευση και έρευνα τόσο σε προπτυχιακό όσο και σε μεταπτυχιακό επίπεδο. Ο πρόσφατος νόμος για την Ανώτατη Εκπαίδευση προσπάθησε να θεραπεύσει υπαρκτές αδυναμίες και προβλήματα των ΑΕΙ με τον περιορισμό όμως του ακαδημαϊκού τους χαρακτήρα και του συνταγματικά κατοχυρωμένου αυτοδιοίκητου.
Δυστυχώς τις τελευταίες δεκαετίες έχουμε γίνει παρατηρητές διαρκών νομοθετικών ρυθμίσεων, που ελάχιστα έχουν συνεισφέρει στα σοβαρότατα προβλήματα των ΑΕΙ και των ΤΕΙ. Ο τελευταίος νόμος -πλαίσιο 4009/11, παρά τις αρχικές εξαγγελίες, ελάχιστα έλαβε υπόψη τη δημόσια διαβούλευση. Προκάλεσε μία άγονη σύγκρουση με τους καθηγητές κυρίως στο ζήτημα της διοίκησης, αφήνοντας ανέγγιχτα ιδιαίτερα σημαντικά ζητήματα όπως είναι η ποιότητα της εκπαιδευτικής διαδικασίας και τα επιστημονικά εφόδια των αποφοίτων στην επαγγελματική τους σταδιοδρομία.
Τα σπουδαιότερα προβλήματα των ελληνικών ΑΕΙ και ΤΕΙ είναι τα παρακάτω:
- Η χαμηλή χρηματοδότηση σε συνδυασμό σε αρκετές περιπτώσεις με την κακή οικονομική διαχείριση, έχουν υποβιβάσει το επίπεδο των σπουδών και του ερευνητικού έργου.
- Η πελατειακή ίδρυση δεκάδων μη βιώσιμων ακαδημαϊκά αλλά και οικονομικά ΑΕΙ-ΤΕΙ σε όλη την επικράτεια.
- Η παντελής έλλειψη αξιολόγησης του εκπαιδευτικού έργου, η αμελητέα επαφή των φοιτητών με τους διδάσκοντες, ο κατακερματισμός της διδασκαλίας, αφήνει στις περισσότερες περιπτώσεις τους φοιτητές, χωρίς ουσιαστική διδακτική στήριξη με αποτέλεσμα μεγάλο ποσοστό παράτασης του χρόνου σπουδών ή και εγκατάλειψης τους.
- Η συμμετοχή εκπροσώπων φοιτητικών παρατάξεων στα διοικητικά όργανα του πανεπιστημίου οδήγησε τους φοιτητικούς συλλόγους σε μαρασμό, και μετέτρεψε τις κομματικές παρατάξεις σε κέντρα συνδιαλλαγής και διαμεσολάβησης.
- Η αυτονόητη υποχρέωση παροχής δωρεάν βιβλίων στους φοιτητές, έχει οδηγήσει σε σπάταλη έκδοση δεκάδων αμφίβολης ποιότητας συγγραμμάτων, που δεν εξυπηρετούν τους φοιτητές, αλλά την οικονομική ωφέλεια των συγγραφέων. Από επιστημονική άποψη έχει υποκατασταθεί η βιβλιογραφική έρευνα, από τη ρηχή ανάγνωση ενός συγγράμματος με μοναδικό σκοπό την επιτυχία στις εξετάσεις.
- Το πανεπιστημιακό άσυλο, με κύρια ευθύνη των κομματικών νεολαιών, αλλά και λόγω της συστηματικής αποποίησης ευθύνης από τους υπεύθυνους καθηγητές μετατράπηκε σε ανοχύρωτο χώρο, με συχνά φαινόμενα ατιμώρητης βίας.
- Η ελληνική κοινωνία έχει εθιστεί στην παρωχημένη αντίληψη ότι η λήψη οποιουδήποτε πτυχίου, ανεξαρτήτως ποιότητας και επιστημονικού προσανατολισμού, οφείλει να ταυτίζεται με επαγγελματική εξασφάλιση. Αυτό οδηγεί σε σοβαρές στρεβλώσεις:
- Η άνευ προηγουμένου συσσώρευση υποψηφίων στις σχολές υψηλής ζήτησης, που οδηγεί στην αποτυχία άξιους υποψήφιους, που απλά που έτυχε να γράψουν λίγο χειρότερα στις πανελλαδικές, ενώ επιτυγχάνουν άλλοι που πιθανότατα δεν έχουν κανένα ενδιαφέρον ή ταλέντο για τα συγκεκριμένα αντικείμενα.
- Επικράτησε η αντίληψη, ότι η ποιότητα των σπουδών δεν έχει τόσο μεγάλη σημασία, όσο η απόκτηση του πτυχίου με κάθε τρόπο, με αποτέλεσμα και οι φοιτητές να βλέπουν τους καθηγητές κυρίως ως εξεταστές και λιγότερο ως δασκάλους.
- Δημιουργείται κοινωνική πίεση για αύξηση του αριθμού των εισακτέων με αποτέλεσμα οι σχολές να δέχονται πολλαπλάσιους φοιτητές, από όσους μπορούν να σπουδάσουν με κάποια ποιότητα και ταυτόχρονα να δημιουργούνται στρατιές ανέργων πτυχιούχων με αμφίβολη επαγγελματική προοπτική.
- Τα ΤΕΙ, αντί να αναπτύξουν διακριτά την τεχνολογική εκπαίδευση, στην οποία θα υπήρχαν τεράστια περιθώρια επαγγελματικής ζήτησης, δημιούργησαν μία ακόμα φουρνιά πτυχιούχων, που είτε αντιμετωπίζονται ως επιστήμονες β’ κατηγορίας, είτε εξισώνονται με τους αποφοίτους των ΑΕΙ διπλασιάζοντας όμως έτσι την δεξαμενή ανέργων.
Η Ανώτατη Εκπαίδευση είναι κρίσιμης σημασίας για την κοινωνία και την οικονομία. Τα ΑΕΙ πρέπει να είναι χώροι αριστείας, τόσο στη διδασκαλία όσο και στην έρευνα. Η Ανώτατη Εκπαίδευση οφείλει να παραμείνει μαζική καθώς ενισχύει την κοινωνική κινητικότητα και αναβαθμίζει συνολικά την κοινωνία και την οικονομία μας.
Τα σημερινά πανεπιστήμια και ΤΕΙ έχουν σημαντικά προβλήματα και είναι απαραίτητες σειρά μεταρρυθμιστικών παρεμβάσεων. Η κριτική μας στάση απέναντι στο νόμο 4009/2011 δεν σημαίνει ότι το υπάρχον σύστημα λειτουργεί ικανοποιητικά. Είναι απαραίτητα:
- Η δίκαιη αξιολόγηση όλων των τμημάτων και των ιδρυμάτων με συμφωνημένα και αποδεκτά κριτήρια, με στόχο την αναβάθμισή τους ή την συγχώνευσή τους αν αυτό κριθεί αναγκαίο μετά από διαβούλευση με την ακαδημαϊκή κοινότητα.
- Η διαρκής εσωτερική αξιολόγηση του εκπαιδευτικού έργου, η προσβασιμότητα των φοιτητών στους διδάσκοντες.
- Η αύξηση της χρηματοδότησης των ΑΕΙ τουλάχιστον στα προ Μνημονίου επίπεδα, με προοπτική περαιτέρω ενίσχυσής τους.
- Η αύξηση της χρηματοδότησης της έρευνας. Ενώ η χρηματοδότηση των ΑΕΙ είναι μεν χαμηλή αλλά κοντά στον ευρωπαϊκό μέσον όρο, η χρηματοδότηση της έρευνας είναι σε εξαιρετικά χαμηλά επίπεδα.
- Η λειτουργία Συμβουλίου στα ΑΕΙ χωρίς ακαδημαϊκές αρμοδιότητες ως δημοκρατικό αντίβαρο στην εξουσία της Συγκλήτου και του Πρύτανη.
- Ακαδημαϊκός Συνήγορος σε επίπεδο ιδρύματος αλλά και σε δευτεροβάθμιο επίπεδο, όπου να λύνονται προβλήματα τόσο των φοιτητών όσο και του διδακτικού προσωπικού που δεν μπορούν να βρουν λύση εντός των υπαρχόντων θεσμών
- Συγχώνευση Τμημάτων με ασαφές ακαδημαϊκό περιεχόμενο και γεωγραφική μετακίνηση Τμημάτων όπου δεν δικαιολογείται ακαδημαϊκά η γεωγραφική διασπορά τους.
- Μέτρα για την ενίσχυση της διαφάνειας και της αξιοκρατίας στις εκλογές προσωπικού των ΑΕΙ.
- Κατοχύρωση της κινητικότητας των φοιτητών ανάμεσα στα διάφορα τμήματα, που στον νόμο 4009/11 παραμένει σε επίπεδο ευχής.
- Οι Οικολόγοι Πράσινοι ζητάμε να αναβιώσει το Πανεπιστημιακό Άσυλο, υπό την ρητή προϋπόθεση ότι η πανεπιστημιακή κοινότητα θα αναλάβει την περιφρούρηση του πανεπιστημιακού χώρου και την διαφύλαξη της ελεύθερης διακίνησης ιδεών. Σε αυτή την περίπτωση η αστυνομία θα καλείται από την ίδια την κοινότητα, μόνο στην έσχατη ανάγκη τέλεσης αξιόποινων πράξεων, που οι φοιτητές και οι καθηγητές αδυνατούν να ελέγξουν και θα παρεμβαίνει αυτεπάγγελτα σε περίπτωση αξιόποινων πράξεων.
- Ενίσχυση του τεχνολογικού χαρακτήρα των ΤΕΙ με διακριτή επαγγελματική προοπτική. Για τμήματα ΤΕΙ, που ουσιαστικά καλύπτουν ταυτόσημα αντικείμενα με ΑΕΙ, θα πρέπει να γίνει δημόσια διαβούλευση με προοπτική να συγχωνευθούν με αντίστοιχα τμήματα ΑΕΙ. Για τα υπόλοιπα με αμιγώς τεχνολογικό προσανατολισμό, θα πρέπει να επανεξεταστεί η σκοπιμότητα της τετραετούς φοίτησης αλλά και κατά περίπτωση να επιδιωχθεί η διοικητική συγχώνευσής τους με υπάρχοντα ΑΕΙ, ειδικά στην περιφέρεια”
- Η επαγγελματική κατοχύρωση, είναι ένα σύνθετο ζήτημα, που δεν αφορά μόνον την επιστημονική επάρκεια αλλά και τη γενικότερη δομή της οικονομίας. Είναι άδικο να χρεώνονται τα ΑΕΙ τις ανεπάρκειες της ελληνικής οικονομίας και την τεράστια ανεργία των νέων. Οι ΟΙΚΟΛΟΓΟΙ ΠΡΑΣΙΝΟΙ θεωρούμε αναγκαίο να ανοίξει δημόσιος διάλογος για την αλλαγή που επέρχεται στην αγορά εργασίας και να ενημερώσουμε τους νέους φοιτητές για τις επιπτώσεις στην επαγγελματική τους προοπτική. Αν ως κοινωνία επιλέξουμε μία ανοιχτή τριτοβάθμια εκπαίδευση, τότε το κράτος και οι επαγγελματικές οργανώσεις (ΤΕΕ, ΔΣΑ, ΟΛΜΕ, κ.λπ.) θα πρέπει να θεσμοθετήσουν ανοιχτή, δίκαια και αδιάβλητη διαδικασία απόκτησης επαγγελματικού δικαιώματος σε όποιον το επιθυμεί. Σε αυτή την περίπτωση, πρέπει οι πολίτες να κατανοήσουν, ότι το πτυχίο δεν θα ταυτίζεται με επαγγελματικά δικαιώματα. Εάν επιλέξουμε η απόκτηση του πτυχίου να ταυτίζεται με την απόκτηση επαγγελματικών δικαιωμάτων, θα πρέπει τα επαγγελματικά δικαιώματα κάθε επιστημονικού πεδίου, να καθοριστούν με μακροχρόνιο ορίζοντα, ώστε να μην γίνονται οι γονείς και τα παιδιά μας θύματα φρούδων υποσχέσεων, όταν διεκδικούν την είσοδο τους σε κάποια σχολή.
